Historia do Escudo e Bandeira de A Cañiza:
Buscando na historia da Vila, nun estudo que elaborou para o Concello da Cañiza no ano 1973 o Director do Museo Cronista da Provincia, Don José Filgueiras, atopáronse antecedentes sobre o escudo de armas da Cañiza. Grazas a este traballo púidose pescudar que na colección de vellos escudos municipais que posuía a entidade aparecía un cuño, en tinta graxa, de finais da primeira metade do século XIX, coa lenda “Alcaldía Consti.Cañiza” con árbore de copa hemiesférica moi tupida, que podería ser un carballo, terrasado. Neste estudo tamén se recollía que na pág. 494 do tomo “Pontevedra” de Gerardo Alvarez Limeses e en óbraa “Xeografía Xeral do reino de Galicia” dirixida por Carreiras e Candí, no ano 1.936, aparecía como escudo da vila unha balanza da xustiza. Naquel entón, fai 35 anos, este último tema heráldico descartouse e a Corporación Municipal da época propuxo utilizar como escudo “un carballo de sinople, hojado e terrasado do mesmo sobre campo de argent”. Naquel ano o Concello utilizaba aínda e indebidamente o escudo nacional. Esta foi a última vez que se adoptou escudo institucional.
ESCUDO E BANDEIRA OFICIAL DO MUNICIPIO DA CAÑIZA
A Cañiza conta con escudo e bandeira oficial desde o 24 de maio de 2007
ANTECEDENTES:
Buscando na historia da Vila, nun estudo que elaborou para o Concello da Cañiza no ano 1973 o Director do Museo Cronista da Provincia, Don José Filgueiras, atopáronse antecedentes sobre o escudo de armas da Cañiza. Grazas a este traballo púidose pescudar que na colección de vellos escudos municipais que posuía a entidade aparecía un cuño, en tinta graxa, de finais da primeira metade do século XIX, coa lenda “Alcaldía Consti.Cañiza” con árbore de copa hemiesférica moi tupida, que podería ser un carballo, terrasado. Neste estudo tamén se recollía que na pág. 494 do tomo “Pontevedra” de Gerardo Alvarez Limeses e en óbraa “Xeografía Xeral do reino de Galicia” dirixida por Carreiras e Candí, no ano 1.936, aparecía como escudo da vila unha balanza da xustiza. Naquel entón, fai 35 anos, este último tema heráldico descartouse e a Corporación Municipal da época propuxo utilizar como escudo “un carballo de sinople, hojado e terrasado do mesmo sobre campo de argent”. Naquel ano o Concello utilizaba aínda e indebidamente o escudo nacional. Esta foi a última vez que se adoptou escudo institucional.
O 21 de setembro de 2.004 o Concello da Cañiza solicitou á Comisión de Heráldica da Dirección Xeral de Administración Local da entón Consellería de Xuztiza, Interior e Administración Local, a elaboración dunha proposta para, si procedía, a modificación e posterior oficialización do escudo heráldico da Vila e para a creación, aprobación e legalización da bandeira municipal. Esta solicitude levouse a efecto por considerar o Concello conveniente organizar correctamente o seu escudo e bandeira municipal para perpetuala con simboloxía adecuada e conforme ás normas de heráldica.
A competencia exclusiva en materia de adopción, modificación ou rehabilitación dos emblemas heráldicos e das bandeiras correspóndelle á Comunidade Autónoma, neste caso de Galicia, segundo o disposto no artigo 27.2º do Estatuto de Autonomía de Galicia.
A Comisión de Heráldica, logo de case dous anos e unha vez finalizados os estudos históricos pertinentes, previo informe, aprobou en Comisión o día 4 de outubro de 2.006 a proposta que, unha vez presentada ao Concello, este tamén aprobou en Pleno en Sesión celebrada o día 29 de decembro de 2006 por unanimidad de todos os presentes. Continuando co procedemento do Decreto 369/1998 do 10 de decembro e a tenor do disposto na Lei 5/1997 do 22 de xullo de Administración Local de Galicia, o acordo de aprobación do Pleno someteuse a un trámite de información pública durante o prazo dun mes mediante anuncio publicado no BOP nº 19 do 26 de xaneiro de 2.007 e no taboleiro de anuncios do Concello, sen que neste período presentásese nas oficinas municipais ningunha alegación. Cumprido este prazo o 28 de febreiro remitiuse á Comisión de Heráldica a dilixencia de exposición. Ao mesmo tempo a Consellería realizou os trámites da súa competencia enviando o expediente a todas as comunidades autónomas para verificar que non existía ningún outro escudo similar en toda a xeografía española.
“A CAÑIZA: De prata, un carballo terrasado de sinople, hojado e frutado de nove bellotas de gules; bordura jaquelada de gules e prata. Ao timbre coroa real pechada”. Esta é a descrición heráldica do novo escudo da Cañiza. A Comisión intentou respectar na medida do posible os elementos cos que contaba o anterior escudo, desta forma mantívose en campo de prata un carballo de sinople, ou o que é o mesmo, en pano branco un carballo verde. A partir de aí introducíronse outros elementos como nove bellotas de gules, é dicir, vermellas, que representan ás nove parroquias do Municipio e ao propio nome da Cañiza, cuxo orixe relacionar cos canizos ou casetas que se cubrían con ramas entrelazadas de árbores, puidesen ser carballos. Outro símbolo novo é o jaquelado de gules e prata, bordura en vermello e branco que simboliza a jurisdicción do Císter sobre o monasterio e igrexa románica da Franqueira, cuxas armas están esculpidas nunha das súas capelas e nunha labra jaquelada localizada nun muro xunto á igrexa. Sinalar tamén que o Santuario da Franqueira foi a última construción da orde do Císter en Galicia. Por iso é polo que se houbese escolleito un dos elementos das súas armas para aplicalo ao escudo cañicense.
En canto á bandeira, non se recorda que A Cañiza contase nalgunha ocasión con bandeira propia nin consta nos arquivos municipais documentación que faga referencia á existencia de bandeira ou proposta de creación. Por todo iso e ao mesmo tempo que se iniciou o expediente do escudo, o Concello decidiu iniciar tamén o expediente de creación da súa bandeira. Para iso seguiuse o mesmo procedemento marcado para o escudo.
Tamén se solicitou a elaboración dunha proposta á Comisión de Heráldica da Consellería de Presidencia, proposta que necesitou dun prazo de tempo maior debido á complejidad da mesma xa que se tivo que realizar un estudo en profundidade das cores e elementos da bandeira. O 18 de decembro de 2006 a Comisión aprobou oficialmente a proposta para remitila ao Concello. Este último tamén aprobou a proposta por unanimidad de todos os presentes no Pleno ordinario celebrado o 23 de febreiro de 2007.
“A Cañiza “ Bandeira. Pano verde cunha franxa vertical de branco no terzo do centro e, nesta, un carballo de verde hojado e frutado de nove bellotas de vermello”. O pano de verde representa o ámbito rural do municipio. O Carballo e os seus nove bellotas as nove parroquias e ao propio nome da Cañiza.
O 13 de xuño de 2.007 publícase no Diario Oficial de Galicia Nº 113, o Decreto 110/2007, do 24 de maio de 2007, polo que se aproba o Escudo oficial da Vila e o Decreto 111/2007, tamén do 24 de maio polo que se aproba a Bandeira do Concello da Cañiza.
O expediente tramitouse conforme ás normas de procedemento establecidas na Lei 7/1985, do 2 de abril, reguladoras das bases de réxime local; na Lei 5/1997, do 22 de xullo, de Administración Local de Galicia; no Reglamento de organización, funcionamento e réxime xurídico das Corporacións Locais, aprobado polo R.D. 2568/1986 do 28 de novembro; e no Decreto 369/1998 do 10 de decembro polo que se regula a composición e funcións da Comisión de Heráldica da Xunta de Galicia, modificado por Decreto 73/2006 do 20 de abril.
Deste xeito o Concello cumpre coa normativa vigente pola cal os municipios e demais entidades locais de Galicia poden adoptar escudos heráldicos e bandeiras propias, modificar os que xa estivesen adoptados ou rehabilitar os que históricamente usasen de acordo coas normas e procedementos establecidos no Decreto 369/1998 do 10 de decembro.